Feesten in Servië, ik had niet gedacht dat ik dat ooit nog eens zou doen. Als ik aan Servië denk, zie ik direct de beelden van de burgeroorlog voor me in de jaren ’90. Inmiddels zijn we zeventien jaar verder en is het weer wat rustiger geworden in dit land. Het Exit festival is een happening voor de jongeren in Servië. Zij kijken heel het jaar uit naar dit festival, dat in 2000 voor het eerst werd georganiseerd om tegen het regime van Slobodan Milosevic in te gaan. Hij zorgde ervoor dat Servië jarenlang geïsoleerd was van de buitenwereld. In de zomer van 2000 kwamen duizenden mensen uit Novi Sad, de tweede grote stad van Servië, samen in een campus park waar feest kon worden gevierd. Ook konden jongeren eindelijk hun mening uiten en discussies voeren over het nationalisme en repressie in Servië. Het evenement duurde zo’n honderd dagen en de grote finale was op de laatste dag: ‘Get Out to Vote’; één dag voor de knieval van Milosevic.

De mensen achter Exit raakten geïnspireerd door én het succes van Exit, en door de veranderingen in het land en besloten door te gaan met Exit. Als locatie voor het festival werd gelijk gedacht aan het historische fort Petrovaradin, dat hoog boven Novi Sad uitsteekt en daardoor een schitterend uitzicht toont over de stad en de rivier Danube. Een waar festival was geboren. Het eerste festival werd in juni 2001 gehouden en duurde maar liefst negen (!) dagen. Ruim 200.000 mensen vanuit Servië en andere ex-Joegoslavische landen kwamen op dit enorme event af. Het was een daverend succes. En op dat succes borduurt Exit nu alweer zes jaar. Internationale topartiesten, bands en dj’s komen maar al te graag spelen of draaien op dit immens grote festival, waar tolerantie, normen en waarden en politieke awareness hoog in het vaandel staan. Vandaar dat de organisatoren Exit later in ‘State of Exit’ veranderden.

Met deze voorgeschiedenis in mijn achterhoofd vloog ik samen met vier vrienden, vol verwachtingen naar Servë om dit te ervaren. Het festival begon donderdag 12 juli en eindigde zondag 16 juli. Vier dagen dus feest, maar toch ook tijd voor uitrusten, lekker eten en van de stad zelf genieten. Woensdagmiddag arriveerden we in Novi Sad en mochten we van de organisatie het terrein al verkennen. Geen slecht idee, want het terrein is zo ontzettend groot dat het wel even handig is om je te oriënteren. Het leek erop alsof sommige stages nog helemaal moesten worden opgebouwd, zo krakkemikkig zagen sommigen eruit. Daar hadden ze dan nog precies één nacht voor, want donderdagavond 18:00 uur begon het gekkenhuis. Tot onze verbazing was toch alles op tijd af.

Er waren ruim 25 stages met talloze dj’s waarvan de meeste namen ons niets zeiden, het waren immers allemaal Servische en Kroatische namen. Wij waren dus het meest aanwezig bij de Mainstage, de Dance Area en de Happy Novisad stage. Donderdag trapten we af met The Prodigy, voor iedere danceliefhebber wel bekend neem ik aan. Het was de derde keer dat ik ze zou zien, maar hoe zou dat overkomen bij de Serven?

Overdonderend. Energiek. Druk, duwen, dauwen, elleboog in je zij, springen tot je er bij neerviel. Andere opties waren niet aanwezig bij het één uur durende optreden van een fanatieke Prodigy. Hit na hit speelden ze voor een uitzinnige meute mensen. Geweldig optreden!
Daarna door naar de Dance Area, waar Green Velvet stond te euken met constant die monotone bas waar hij zo bekend omstaat. Richie Hawtin was een andere grote headliner, die om 04:00 uur begon met zijn set. De Dance Area was inmiddels tot aan de nok toe gevuld en dat zijn dan zo’n 25.000 (!!!) mensen bij elkaar. Druk dus. Richie viel voor mij wat tegen, maar het publiek smulde van elke plaat. Tot slot Magda die met haar springere, vrolijke minimal mij meer in vervoering bracht. Wat ook hielp was dat tijdens haar set de zon opkwam, een prachtig gezicht, de zon op al die duizenden mensen zien schijnen.

De eerste dag was helemaal geslaagd dus. Lekker uitgeslapen, gegeten en gedronken en vooral rustig aan gedaan. Om 0:00 uur stonden de Beastie Boys op het menu, uiteraard op de Mainstage. Van tevoren had ik goede verhalen gehoord over hen, zo zouden ze de tent op Rock Werchter compleet gek hebben gemaakt en zelfs tot rust hebben moeten manen omdat het anders uit de hand liep. Bij Exit was het allemaal een stuk rustiger. Natuurlijk, ze speelden hun grote hits uit de jaren ’80 waarbij iedereen hardcore meesprong en meeknikte. Maar tussen de grote hits speelden de BB ook een aantal instrumentale nummers, wat de sfeer niet ten goede kwam. Het publiek werd lauw, zat geen beweging in en ik stortte langzaam in van verveling. Gelukkig speelden ze op het eind nog ‘Intergalactic’ en ‘Sabotage’ waardoor ik weer wakker werd geschud.

Bij de Dance Area stond Danny Tanaglia met een 3,5 uur durende set. Weliswaar een uur te laat (dat overigens heel goed werd ingevuld door Paul Woodford), maar wtf! wat rockt die vent de pan uit zeg. Wat is het leuk om een dj zelf zo uit zijn dak te zien gaan bij zijn muziek, wat zeker zijn weerslag heeft op het toch al enthousiaste publiek. Oproep aan alle dj’s: laat meer van jezelf zien tijdens je set, laat merken dat jij je muziek óók cool vind! Goede afsluiter van de tweede dag dus.
De derde dag begon al vroeg voor ons want Ms. Lauryn Hill stond al om 20:15 geprogrammeerd. Prima, het maakte mij niet uit hoe laat ze speelde, áls ze maar speelde. Sinds haar album ‘The Miseducation of Lauryn Hill’ in 1998 werd het ernstig stil rond deze souldiva, helaas. Toen ik dus zag dat zij zou optreden bij Exit kon mijn dag niet meer stuk. Divagedrag is ook Ms. Hill niet onbekend, dus ze kwam ruim een halfuur later (ze had stemproblemen, of kon ze de voor met een kwart gevulde mainstage nog niet aan?). Maar in ieder geval kwam ze tien voor 9 op en ontketende het publiek zo ontzettend, wat een vette show en dito band! Veel nummers van bovengenoemde cd maar ook werk van Bob Marley (ze is getrouwd met Rohan Marley, een zoon van) en als toetje drie nummers van de Fugees!!! Helemaal geweldig. Deze avond kon sowieso niet meer misgaan na zo’n vet concert.

Basement Jaxx viel daarna nogal tegen. Op naar een dancestage, en nou niet eens naar de bekende Dance Area, maar naar een kleine, onbekende stage waar funky, gekke minimal werd gedraaid. Daar hebben wij de hele avond heerlijk staan dansen en de grote namen aan ons voorbij laten gaan (Frankie Knuckles, Roger Sanchez).

Helaas ben ik deze nacht door mijn enkel gegaan (een misstap op een trap) waardoor ik zondag noodgedwongen in het hotel moest blijven. Maar ondanks dat ik de laatste nacht niet kon meemaken een super leuk festival meegemaakt, waar ik zeker nog eens een keer terug wil keren!

Thanks to A State of Exit.